معلم موفق، 5 ساحت انسان را تغذیه می کند

انسان 5 ساحت دارد

شما معلم ها، با انسان سر و کار دارید. انسان 5 ساحت دارد. روی این 5 ساحت انسان، شما باید جداگانه کار بکنید تا این 5 ساحت رشد بکنند.

5 ساحت وجود انسان عبارتند از: جسم، فکر، عقل، قلب و روح

ماتریس ساحت های انسان

یک ماتریس ترسیم کنید. 5 ستون ترسیم کنید. این ستون ها همان 5 ساحت وجود انسان، یعنی جسم، فکر، عقل، قلب و روح هستند. حالا 9 ردیف ترسیم کنید. این ردیف ها عبارتند از:

خوراک، امنیت، بهداشت، زیبایی، ویتامین، ورزش، استراحت، آسیب شناسی و گسترش

در ادامه برای هرکدام از این 5 ساحت، می توان این 9 مورد

را مشخص کرد. مثلا برای فکر مشخص می کنید که خوراک فکر چیست؟ امنیت فکر چیست؟ ورزش فکر چیست و …

شما به عنوان یک معلم باید این ماتریس را ترسیم کنید و همیشه به همراه داشته باشید تا به موارد مختلف آن فکر کنید.

تفاوت عقل و فکر

فکر، پردازشگری است که زمینه شناخت ایجاد می کند. عمل تفکر، فرایندی است که یک ورودی دارد، یک سیستم پردازشگر دارد و یک خروجی دارد. محصول تفکر، شناخت است و ماده تفکر تدبر است. تدبر یعنی به هستی نگاه کنید و پیام هایی دریافت کنید.

اگر می خواهید بچه های شما متفکر تربیت شوند، از دو ابزار کمک بگیرید: تدبر و سوال

بچه هایی که اهل سوال و تدبر باشند، متفکر بار می آیند. تدبر یعنی نگاه کردن به هستی و برداشت کردن پیام. شاید این شعر به خوبی بیانگر مثالی از تدبر باشد:

مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو 

یادم از کشته خویش آمد و هنگام درو

عبرت گرفتن و تجربه اندوزی از جنس تدبر است و تدبر ماده خام تفکر است. محصول تفکر هم شناخت است.

حالا که ما به کمک تفکر یکسری شناخت هایی پیدا کردیم، زمان انتخاب فرا رسیده است. در اینجا عقل، نقش خودش را ایفا می کند: در انتخاب.

سه کارکرد عقل عبارتند از: ترازو، قطب نما و خط کش

کسی را می شناسید که مغزش خوی کار می کند اما عقلش خوب کار نمی کند؟

حتما شما هم می شناسید افرادی را که فکرشان خوب کار می کند اما عقل آنها، یعنی سنجش آنها خوب کار نمی کند. به عنوان مثال احتکار کنندگان یا نخبگان بی بصیرت از این دسته افراد هستند. یعنی کسانی که فکرشان خوب کار کرده اما جهت های درست را به خوبی شناسایی نکرده اند.

در تعبیر دینی به کسی که بی عقل باشد، جاهل گفته می شود. یعنی در تعابیر دینی، جهل بیشتر در مقابل بی عقلی آمده تا بی علمی. شاید این عبارت را شنیده باشید: عالمی که جهلش او را کشت!

تغذیه فکر و عقل

حالا شما باید فکر کنید و این ماتریس را تکمیل کنید. مثلا فکر کنید خوراک فکر و عقل چیست. به عنوان مثال، مطالعه، گفت و گو و مشاهده تغذیه فکر است.اما تغذیه عقل، مشورت است.

قلب

اسلام، حد ذهنی دین است در حالی که ایمان، حد قلبی دین است و ترکیب این دو می شود حد عملی دین یعنی تقوا. آمنو یعنی کسانی که عاشق شدند. اگر عاشق شدید دیگر رعایت حجاب برایتان سخت نیست. عاشق نمی پرسد چرا؟!

در قسمتی از قرآن آمده که عده ای از اعراب گفتند ما ایمان آورده ایم. اما به آنها گفته می شود نگویید ما ایمان آوریم بلکه بگویید ما اسلام آورده ایم. چرا که ایمان باید وارد قلب شما شود.

روح

روح مجموعه وجود انسان است که تغذیه اصلی آن عبادت و سجده هست.

نتیجه گیری

در اینجا اشاره مختصری شد به 5 ساحت وجودی انسان. البته این مطلب خود مبحث گسترده ای است که در جلسات آموزش خودآگاهی به آن بیشتر پرداخته شده است.

برای شما که معلم هستید این مبحث خیلی مفید است چرا که معلم موفق کسی است که هم به جسم دانش آموز توجه کند، هم به فکر، عقل، قلب و روح او.