یک شناخت راهبردی
نقش و شغل، متفاوت هستند. این یک کلید است! پاسخ بسیاری از شبهات اعتقادی نیز با همین تعریف تفاوت شغل و نقش داده می شود. این تعریف راهبردی را به خاطر بسپارید چرا که در آینده حتما به کارتان می آید.
تفاوت شغل و نقش در کجاست؟
شغل مربوط به استعداد افراد است. همین الان در هر خیابانی که راه بروید، انوع و اقسام مشاغل فنی، فروشندگی، لبنیاتی، رستوران، در و پنجره سازی و … را مشاهده می کنید. به واسطه وجود استعدادهای مختلف در افراد مختلف، شغل های مختلفی در جامعه به وجود آمده است.
بنابراین «شغل» وابسته است به اندازه یک استعداد، در حالی که «نقش» هر فرد حاصل ترکیب استعدادهای اوست.
به عنوان مثال، خودرو یک ترکیب است که وظیفه اش حمل و نقل است. همه خودروها یک ترکیب برای حمل و نقل هستند در حالی که شکل و قواره آنها میتواند با یکدیگر متفاوت باشد؛ مثلا پراید یکی از انواع خودرو است که با سمند از لحاظ شکل و قواره متفاوت است. اما هر دوی آنها ترکیبی از یک سیستم متشکل از چهارچرخ، یک موتور، فرمان و … هستند.
این سیستم با ترکیب استعدادهایش رسیده به ایفای نقش حمل و نقل. بنابراین «نقش» با «ترکیب» سر و کار دارد.
شغل یا نقش؟ کدامیک مهمتر هستند؟
خداوند به نقش انسان اهمیت میدهد نه به شغل او. اصل کار آفرینش مربوط به نقش انسان می شود. این یک بحث انسان شناختی بسیار زیباست که استاد علی صفایی بهتر از هر فرد دیگری این بحث را در کتاب هایش بازتاب داده است. برای درک بهتر این موضوع به این مثال توجه کنید:
در مکه وقتی در حال انجام مراسم احرام هستید اصلا متوجه نمی شوید که چه کسی پولدار است و چه کسی فقیر! آنجا همه دو تکه لباس مشابه همدیگر بر تن دارند و مدیر و کارمند و کارگر و … از هم شناخته نمی شوند. در روز قیامت هم همین شرایط است. به نظر شما خداوند در روز قیامت انسان ها را بر اساس رتبه کنکور یا مقام سازمانی شان رتبه بندی می کند یا بر اساس نقش و تاثیری که در جامعه داشته اند؟!
اولیای خدا در بین ما هستند
من همیشه تاکید می کنم که بسیاری از افراد به ظاهر عادی که امروز ما در خیابان ها آنها را می بینیم، اولیای خدا هستند. ای بسا یک نانوا، یک کارگر یا رفتگر به سبب ایفای یک نقش مهم در سلامت جامعه، یکی از اولیای خدا باشند.
شاید در روز قیامت فردی را ببینید که در جایگاه بسیاری بالایی قرار گرفته و وقتی می پرسید او در دنیا چکاره بوده است، می گویند که او نانوایی بوده که برای سلامت جامعه روی لبه های هر نانی که در تنور می گذاشته چهار ضربه بیشتر میزده تا کناره های نان خمیر نشود.
شاید او روزی ده هزار تا نان میپخته و در نتیجه روزی چهل هزار ضربه اضافی روی نان زده و نان را با گفتن ذکر «بسم الله» تولید کرده در حالی که هیچ کدام از این اقدامات قیمت نان او را افزایش نمیداده است.
همین است که در روز حساب مشاهده می کنید جایگاه این نانوا از یک پروفسور علوم تغذیه که نقش چندان مهمی را در سلامت جامعه ایفا نکرده است، بسیار بالاتر است!
چرا بین دخترها و پسرها فرق میگذارند؟
در ابتدای این نوشته گفتیم که اگر مبنای تفاوت شغل و نقش را درک کنید، پاسخ بسیاری از شبهات را نیز درمیابید. به عنوان نمونه می توانیم به این پرسش آشنا اشاره کنیم: «چرا بین دخترها و پسرها فرق میگذارند؟»
در یکی از جلساتی که در یکی از مدارس داشتم این پرسش مطرح شد و من پاسخ دادم: «به این خاطر که با یکدیگر فرق دارند!»
اما دختر و پسر در استعدادها با یکدیگر فرق دارند نه در ارزش ها. چرا که دین ارزش را در استعداد و شغل مطرح نکرده است.
دختر و پسر تفاوت استعدادی دارند. مثل اینکه شیشه و فلز تفاوت استعدادی دارند، فلز را می توان به دیوار کوبید اما اگر شیشه را به دیوار بکوبید خرد می شود.
از نظر استعدادی نه تنها بین زن و مرد بلکه بین دو زن یا دو مرد نیز تفاوت وجود دارد. برخی از مردها پژوهشگر هستند، برخی فنی هستند و …
بنابراین وقتی تفاوت زن و مرد مطرح می شود، صحبت از یک تفاوت ارزشی نیست بلکه یک تفاوت اندازه ای است. در نتیجه این تفاوت مشکلی را ایجاد نمی کند. مشکل از انجایی شروع می شود که ما به جای نقش انسان، به شغل و استعداد او توجه می کنیم و انسان را ذیل شغلش تعریف می کنیم.
