شباهت های سازمان و تشکیلات
سازمان مجموعه ای است که به منظور رسیدن به تعدادی هدف مشخص تشکیل می شود. سازمان ها چرخه کاری مشخصی دارند و از ساختار و سلسله مراتب منظمی برخوردارند. اما تمام این ویژگی های در تشکیلات هم وجود دارند.
با این وجود به نظر شما کارخانه تولید ماکارانی یا کارخانه ایرانخودرو سازمان هستند یا تشکیلات؟
تفاوت مبانی
مبانی شکل گیری سازمان و تشکیلات متفاوت هستند. مبنای تشکیلات این است که به وسیله «تکامل استعدادهای انسان» به یک خروجی برسد. در حالی که سازمان الزاما به دنبال رشد انسان ها نیست بلکه الزاما خروجی برای آن مهم است.
البته در برخی سازمان ها خروجی به انسان مرتبط است. به عنوان مثال در سازمان آموزش و پرورش، خروجی (معلم) به انسان مرتبط است. اما در سازمان های دیگر مثل کارخانه ماکارانی، خروجی ماکارانی است و ارتباطی به رشد انسان ها ندارد.
تفاوت سازمان های انسان محور با تشکیلات
همانطور که گفته شد خروجی برخی از سازمان ها با رشد انسان ها مرتبط است. اما تفاوت این سازمان ها با تشکیلات در چیست؟
خروجی این نوع سازمان ها انسانی است که یک توانمندی را در یک حوزه خاص می آموزد مثلا انسانی که مهارت مدیریت را یاد گرفته یا انسانی که تدریس را یاد گرفته است و … به عبارتی این سازمان ها به تخصص خاص انسان می پردازند نه به خود انسان. در حالی که تشکیلات به ترکیب استعدادها در انسان و به رشد خود انسان توجه دارد.
بنابراین مبنای شکل گیری تشکیلات و سازمان از نظر عمق، سطح، کاربرد و وسعت با یکدیگر تفاوت دارند.
تفاوت در برخورد سازمانی
برخورد سازمانی در هر سازمان ناظر به اهداف آن سازمان است. اولویت ها در برخورد با افراد به نسبت این اهداف تنظیم می شود. در سازمان هدف تولید است، بنابراین برخورد مدیر با کارمندان با مقیاس تولید بیشتر برای سازمان است.
اما در تشکیلات رشد فرد موضوعیت دارد؛ و رشد فرق دارد با تخصص.
ممکن است شما تصمیم داشته باشید رنگ یک اتاق را عوض کنید. اما ممکن است تصمیم داشته باشید مجموعه اتاق را تغییر دهید. مثلا ممکن است در این حالت لازم باشد تا تهویه اتاق را نیز تعویض کنید. حالا ممکن است تضادی پیش بیاید میان رنگ اتاق و تهویه آن.
این شرایط برای مقایسه سازمان و تشکیلات نیز صدق می کند. در تشکیلات هدف رشد انسان است که گاه با افزایش تولید تضاد خواهد داشت.
بازخورد افراد نسبت به برخوردهای سازمانی چگونه است؟
به این علت که اهداف تشکیلات با اهداف فرد در یک راستا هستند، طبیعتا در تشکیلات نرمش بیشتری مشاهده می شود. اما در سازمان لاجرم چنین توجیهی وجود ندارد.
