پیش نیاز چهارم تفکر سیستمی: ترسیم شبکه مفهومی

0

مقدمه

در نوشتارهای پیشین، سه مورد از پیش نیازهای تفکر سیستمی را به شما معرفی کردیم. در این نوشتار چهارمین پیش نیاز را بررسی می کنیم: ترسیم شبکه مفهومی

شبکه مفهومی در تفکر سیستمی نقش بسیار مهمی دارد. از میان این چهار پیش نیاز، تاکید ما روی این است که شما حتما این مورد را تمرین کنید. چرا که تمرین ترسیم شبکه مفهومی تاثیری زیادی در شکل گیری نگاه شبکه ای در شما دارد.

شبکه مفهومی چیست؟

شاید با شنیدن عبارت شبکه مفهومی یاد مایندمپ یا نمودارهای درختی بیوفتید. البته نقشه های ذهنی یکی از مباحث موجود در شبکه مفهومی هستند اما امروز ما می خواهیم از بعد دیگری به این موضوع بپردازیم.

به عنوان مثال ما می توانیم شبکه مفهومی «مهربانی» را مورد بحث قرار دهیم. در ادامه، با دو رویکرد به شبکه مفهومی مهربانی خواهیم پرداخت.

رویکرد اول

رویکرد اول جهت ترسیم شبکه مفهومی مهربانی این است که شما تمام مفاهیمی که اگر با هم ترکیب شوند حاصل آنها میشود مهربانی را بنویسید.

چه چیزهایی هستند که اگر با هم ترکیب بشوند حاصلشان می شود مهربانی؟ مثلا مسئولیت پذیری، وجدان، دلسوزی، همدلی، عاطفه و یا …

یکی از کارهایی که غرب انجام میدهد استفاده از همین شبکه است. مثلا برای نابودی مسئولیت پذیری افراد در یک جامعه، ابتدا شبکه مفهومی مسئولیت پذیری را ترسیم می کند تا بداند باید به کدام نقاط ضربه بزند تا مسئولیت پذیری در یک جامعه کم رنگ شود.

در کشور ما هم قبل از انجام امور فکر می شود اما این تفکر و تحقیق در قالب شبکه ای انجام نمی شود. اگر این تفکر در یک قالب شبکه ای انجام می شد کارهای ما دقیق تر انجام میگرفت.

رویکرد دوم

رویکرد اول، یک رویکرد درونی بود اما رویکرد دوم، رویکردی است که عوامل بیرونی موثر را بررسی می کند. یعنی رویکرد اول بررسی میکرد که چه عواملی مهربانی را تشکیل میدهند؛ اما رویکرد دوم بررسی می کند که مهربانی چه پیامدهایی دارد و با چه چیزهایی در رابطه است.

به عنوان مثال، اگر مهربانی باشد جذب هم هست، امید هم هست و …

این رویکردها را برای موارد دیگر هم می توان بررسی کرد. مثلا اگر شما با فرزندتان مهربان باشید، احتمال اینکه او بزهکار شود کاهش میابد.

تمرین کنید!

بخش عمده مطالب این نوشته در کتاب های مربوط به تفکر سیستمی موجود نیست! چرا که این مطالب و تمرین ها حاصل کارهای خود بنده است.

توصیه می کنم حتما این رویکردها را برای موارد متعدد بررسی کنید. این تمرین شماست که اهمیت دارد چرا که همین تمرین ها موجب شکل گیری نگاه شبکه ای درون شما می شود.

ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید