آیا سازمان های اقتصادی می توانند نگاه تشکیلاتی داشته باشند؟

پرسش شما:

در مباحث قبلی گفته شد که هدف اصلی تشکیلات، ساخته شدن انسان است در حالی که هدف اصلی سازمان ها الزاما رشد انسان نیست بلکه سازمان ها نتیجه محور و تولید محور  هستند.

پرسش من این است: ممکن است یک سازمان اقتصادی، نگاه تشکیلاتی داشته باشد؟ یعنی اگرچه فعالیت اصلی آن تولید یک کالا است اما هدف اصلی آن تولید انسان باشد؟

به عنوان مثال فرض کنید یک کارخانه ماکارانی نیاز باشد ماهانه صد تُن ماکارانی تولید کند تا به سود برسد؛ اما این کارخانه بگوید که اولویت آن تولید صد تُن ماکارانی نیست، بلکه اولویت اول آن رشد انسان های شاغل در آن کارخانه است و تولید را هم به اندازه حداقلی جلو ببرد که کارخانه ورشکست نشود تا افراد شاغل آن بیکار نشوند.

آیا می شود سازمان ها نیز چنین نگاه تشکیلاتی ای داشته باشند؟

پاسخ:

بله! من شخصا فکر می کنم که این همان نگاه درستی است که باید همه سازمان ها داشته باشند. اصلا نمی شود که برای ساخته شدن انسان، همه افراد ملزم شوند که تشکیلات فرهنگی تشکیل دهند!

این کار مثل این است که همه افراد بخواهند نانوایی بزنند در حالی که جامعه به مشاغل مختلف دیگر هم نیاز دارد.

مهندسی فرهنگی که مقام معظم رهبری به آن اشاره کردند نیز همین است؛ عده ای از افراد که کارشان از جنس فعالیت های فرهنگی است بهتر است تشکیلات فرهنگی راه بیاندازند و سایر افراد جامعه باید در زمینه تخصص و کسب و کار خودشان، یک نکاه تشکیلاتی داشته باشند و اولویت اول کسب و کار خودشان را «رشد و تولید انسان» قرار دهند.

حتی خود ائمه ما نیز در سال هایی که حکومت را در دست نداشتند، به فعالیت مستقیم کشاورزی و تجاری می پرداختند. هر کدام از ائمه ما یک شغل داشتند؛ به عنوان مثال، یکی از کسب و کارهای امام حسن (ع)، مهمان سرا داری بود.